Berdasarkan petikan di ChannelNewsAsia.Com, terdapat satu masa dahulu yang di mana kerajaan Singapore menerima kritikan di atas usaha yang dilakukan dalam memupuk usahawan-usahawan dan syarikat baru.
Sebagai contoh, artikel Reuters 2012 bertajuk “Kegagalan untuk melancarkan: Syarikat permulaan Singapura berjuang untuk menarik pelabur”, bercakap tentang bagaimana desakan negara “untuk menjadi sarang usahawan terperangkap pada tahap pertama” dan hanya 2 peratus daripada jumlah pelaburan modal teroka di Asia telah mengalir ke Singapura.
Laporan 2015 oleh media teknologi Tech in Asia menyatakan bahawa pada 2012, hanya 104 tawaran pembiayaan dibuat di Singapura, berjumlah AS$233.85 juta ataupun sebanyak S$329 juta.
Ia mungkin permulaan yang perlahan untuk Singapura tetapi dalam tempoh sedekad, apa yang kelihatan seperti padang pasir inovasi kini kelihatan seperti oasis yang berkembang pesat sehingga Singapura digelar sebagai “Silicon Valley of Asia”.
Hanya pada tahun lepas sahaja, 11 syarikat pemula yang berpangkalan di Singapura mencapai status unicorn atau mencapai penilaian AS$1 bilion dan menjadikan jumlah keseluruhan kepada 22, menurut jawapan bertulis parlimen oleh Menteri Perdagangan dan Industri Gan Kim Yong pada Februari.
Dari segi pembiayaan, Singapura merekodkan 517 tawaran dalam tempoh sembilan bulan pertama tahun ini, berjumlah S$11.35 bilion secara keseluruhan, berdasarkan angka daripada Enterprise Singapore (EnterpriseSG), agensi kerajaan yang memperjuangkan pembangunan perusahaan.
Ekosistem Singapura bukan sahaja menunjukkan prestasi yang lebih baik sekarang berbanding lepas, tetapi juga apabila disusun menentang pesaing global, Singapura berada di tempat ketujuh dalam Indeks Inovasi Global 2022. Ia juga berada di kedudukan pertama di Asia dan ketujuh di peringkat global dalam Permulaan Global Startup Blink Indeks Ekosistem 2022.
Bercakap kepada TODAY, penganalisis, pemodal teroka dan usahawan mengakui peranan yang dimainkan oleh Kerajaan dan agensinya dalam menjadikan Singapura lebih kondusif untuk syarikat permulaan. Tetapi terdapat faktor yang lebih besar yang bermain, termasuk kemewahan yang semakin meningkat dan pendigitalan perkhidmatan di Asia Tenggara.
“Sudah tentu, lokasi strategik Singapura di tengah-tengah Asia Tenggara tidak boleh diperkecilkan,” kata Encik Edwin Chow, penolong ketua pegawai eksekutif untuk inovasi dan perusahaan di EnterpriseSG, sebagai menjawab pertanyaan TODAY.
“Kami terletak di salah satu wilayah yang paling pesat berkembang dengan demografi kelas pertengahan yang semakin meningkat yang semakin celik teknologi dan berada pada kedudukan yang baik untuk berfungsi sebagai landasan pelancaran untuk syarikat permulaan di luar negara.”
Melangkah ke hadapan, pakar berkata bahawa Singapura tidak boleh bergantung pada buku permainan yang sama untuk terus mengembangkan ekosistem permulaannya, yang terdiri daripada pelbagai pemain berbeza seperti usahawan, inkubator, ruang kerja bersama, pelabur, agensi kerajaan dan universiti.
Ini kerana pesaing pantas mengejar dan merapatkan jurang di Singapura, dari segi infrastruktur dan bakat, untuk menamakan beberapa faktor. Untuk meningkatkan permainannya, Singapura perlu melahirkan syarikat pemula yang boleh bersaing dengan perusahaan global, kata pakar itu.
MELETAKKAN ASAS
Dalam laporan yang diterbitkan pada bulan Jun, Bank Pembangunan Asia (ADB) mengkaji ekosistem permulaan teknologi Singapura.
Menyedari bahawa reputasi negara untuk memupuk syarikat baru “hanya dibangunkan sejak sedekad yang lalu”, laporan itu menggariskan faktor-faktor umum yang biasa disebut oleh pihak berkepentingan yang menjadikan Singapura kondusif untuk perusahaan tersebut.
“Walaupun beberapa faktor seperti kadar cukai, infrastruktur, dan kemudahan menjalankan perniagaan membantu semua syarikat, faktor lain seperti geran kerajaan dan jumlah modal teroka, adalah khusus untuk syarikat permulaan,” kata laporan itu.
Bercakap kepada HARI INI, Dr Wong Poh Kam, profesor emeritus di Universiti Nasional Singapura (NUS), mengesan usaha negara untuk meningkatkan ketersediaan modal kembali ke April 1999, apabila Kerajaan melancarkan Dana Pelaburan Teknousahawan (TIF) AS$1 bilion. untuk memulakan industri modal teroka.
Dr Wong, yang merupakan seorang usahawan bersiri dan pelabur malaikat sendiri, menyatakan bahawa dalam beberapa tahun kebelakangan ini, Singapura juga telah menarik ramai individu dan pejabat keluarga yang bernilai tinggi. Dan ini, seterusnya, menarik perusahaan ke sini.
“Sebagai contoh, banyak syarikat permulaan Vietnam dan India lebih suka bertapak di Singapura, walaupun pasaran mereka di Vietnam atau India, kerana lebih mudah untuk mendapatkan pelaburan dengan cara itu,” kata Dr Wong, sambil menambah bahawa terdapat juga kepercayaan yang lebih besar dalam Singapura. rangka kerja undang-undang untuk pelaburan.
Walau bagaimanapun, akses kepada pembiayaan hanyalah sebahagian daripada persamaan dalam mewujudkan ekosistem permulaan yang bertenaga.
“Selain itu, tenaga kerja terpelajar dan rejim perlindungan harta intelek yang kukuh telah meletakkan Singapura sebagai hab usahawan,” kata Encik Chiu Wu Hong, rakan kongsi dan ketua perusahaan dan cukai di KPMG di Singapura.
“Sistem pendidikan juga merupakan satu lagi faktor yang menyumbang kepada peningkatan, dengan universiti tempatan berada di antara yang terbaik di dunia dan menyediakan kursus keusahawanan atau mempromosikan keusahawanan,” tambahnya.
Bagi pihaknya, EnterpriseSG telah menggunakan pendekatan pelbagai serampang untuk menyokong syarikat permulaan yang berpangkalan di sini seperti:
Memperdalam hubungan global
Pada 2017, EnterpriseSG melancarkan rangkaian Perikatan Inovasi Global untuk mengukuhkan hubungan Singapura dengan hab inovasi utama di seluruh dunia. Ini telah membuka jalan kepada pelajar, usahawan dan perniagaan untuk menimba pengalaman di luar negara dan bekerjasama dengan rakan sejawat antarabangsa.
Menyediakan platform untuk inovasi bersama
EnterpriseSG juga menyokong program inovasi bersama, di mana syarikat permulaan tempatan dan perusahaan kecil dan sederhana bekerjasama dengan syarikat luar negara untuk mengusahakan projek inovatif.
Memperkukuh modal insan
Dari segi modal insan, EnterpriseSG berusaha untuk membangunkan bakat tempatan dan pada masa yang sama menarik bakat global. Sebagai contoh, ia mendedahkan warga Singapura kepada latihan amali dan peluang kerja di luar negara melalui program Bakat Sedia Globalnya.
Pada masa yang sama, ia memberi insentif kepada usahawan dan pelabur untuk datang ke Singapura melalui EntrePass, supaya mereka boleh membuka kedai di sini dan mencipta perniagaan dan pekerjaan. EntrePass diberikan selama satu hingga dua tahun, dengan pemegang pas perlu mewujudkan lebih banyak pekerjaan untuk penduduk tempatan dan meningkatkan perbelanjaan perniagaan mereka untuk memperbaharui pas.
Menyediakan peluang pembiayaan
Di bawah skim Ekuiti SG Startup EnterpriseSG, ia melabur bersama dalam syarikat permulaan yang layak dengan pelabur pihak ketiga yang bebas dan berkelayakan. EnterpriseSG telah melabur bersama lebih daripada S$51 juta ke dalam 58 syarikat permulaan pada 2021, yang seterusnya menarik S$400 juta dalam pelaburan sektor swasta.
Mewujudkan infrastruktur untuk menyokong syarikat baru
Di bawah rangkaian Startup SG EnterpriseSG, syarikat permulaan juga disediakan ruang untuk berkembang, bereksperimen dan berkembang, seperti “LaunchPads” di Daerah Inovasi Jurong dan one-north.
ADAKAH USAHA SINGAPURA MENDATANGKAN HASIL?
Dari masa ke masa, skim kerajaan telah “menghasilkan ekosistem permulaan yang bertenaga yang kita lihat hari ini, menarik penyertaan daripada pemain tempatan, serantau serta global”, kata Encik Joongshik Wang, pemimpin Asean di EY-Parthenon, cabang perundingan strategi global daripada EY.
Namun begitu, pakar yang ditemu bual oleh TODAY menawarkan pandangan berbeza tentang apa yang mereka rasakan sebagai penanda aras terpenting kejayaan bagi ekosistem permulaan, dan bagaimana Singapura telah berpandukan faktor ini.
Encik Ku Kay Mok, rakan kongsi kanan firma modal teroka Gobi Partners, berkata penunjuk kejayaan yang “paling jelas” dan “paling objektif” bagi ekosistem permulaan ialah jumlah pelaburan yang boleh menariknya.
“Sebab orang ramai mengundi dengan wang mereka. Jadi sama ada anda (mempunyai bakat terbaik, infrastruktur terbaik, apa pun mereka akan mengundi dengan wang mereka,” katanya.
Dan sementara ekonomi besar seperti Amerika Syarikat dan China secara semula jadi akan menarik sebahagian besar pembiayaan global, beliau berkata Singapura telah “menangkap bahagian terbesar pembiayaan modal teroka di rantau Asia Tenggara”.
Bagi Dr Wong dari NUS, penunjuk kerancakan ekosistem permulaan ialah “aliran bakat keusahawanan dan modal dalam sistem yang mampan, berbudi luhur”.
Ini merujuk kepada usahawan yang berjaya menjadi pelabur atau mentor untuk melatih generasi permulaan yang akan datang, atau pekerja utama dalam satu generasi “peningkatan” yang berjaya meninggalkan untuk menjadi usahawan sendiri atau membantu mengembangkan pemula baharu peringkat awal, katanya. “Peningkatan” merujuk kepada syarikat permulaan yang mempunyai model perniagaan yang stabil dan telah membuktikan daya maju mereka.
Berdasarkan langkah ini, Dr Wong berkata bahawa Singapura “mencapai kemajuan yang baik”, walaupun beliau juga menegaskan bahawa bulatan murni itu belum lagi berada pada skala yang boleh dilihat di Silicon Valley di AS.
KISAH KEJAYAAN
Pada awal Oktober, Forbes melaporkan bahawa FinAccel telah menjadi unicorn terbaharu Singapura selepas mengumpulkan hampir AS$140 juta dalam pusingan pembiayaan Siri D yang menilai syarikat itu sebanyak AS$1.66 bilion.
FinAccel ialah syarikat induk platform beli sekarang, bayar kemudian Indonesia Kredivo. Walaupun ia mungkin bukan nama popular di kalangan rakyat Singapura, ramai yang akan mengenali syarikat permulaan lain yang telah mencapai status unicorn. Ini termasuk syarikat penghantaran Ninja Van, aplikasi super Grab dan Sea, yang memiliki tapak e-dagang Shopee.
Walau bagaimanapun, status unicorn tidak boleh disalah anggap sebagai kestabilan atau daya maju kewangan.
Sebagai contoh, Grab masih mencari keuntungan manakala Shopee telah mengurangkan bilangan pekerjanya kerana syarikat induknya berusaha untuk mengurangkan kos operasi. HARI INI sebelum ini melaporkan bahawa iklim ekonomi yang suram telah membawa masa perhitungan untuk syarikat pengganggu, yang menghadapi tekanan untuk menunjukkan keuntungan.
Berdasarkan persekitaran makroekonomi, pakar memberitahu TODAY bahawa perkembangan ini, dalam apa cara sekalipun, tidak mencerminkan secara negatif ekosistem permulaan Singapura.
Encik Gerard Lim, rakan kongsi di accelerator XS APAC yang berpangkalan di Singapura, merujuk kepada prospek potensi kemelesetan yang menjulang dan kenaikan kadar faedah di seluruh dunia.
Dan walaupun agak malang bahawa beberapa pekerja terpaksa diberhentikan, Dr Wong berkata ia adalah satu kelebihan kecil untuk ekosistem permulaan.
“Apabila beberapa syarikat teknologi yang lebih besar mengurangkan kekuatan kakitangan, ia mungkin bagus dalam erti kata mereka melepaskan beberapa bakat teknikal ini ke dalam pasaran,” kata Dr Wong.
Pengalaman dan pengetahuan bekas pekerja ini kemudiannya boleh memberi manfaat kepada syarikat permulaan yang lebih kecil di mana mereka kemudiannya diupah.
Selain daripada syarikat pemula yang telah berjaya menembusi pasaran serantau, Singapura juga menjadi rumah kepada mereka yang mempunyai capaian global yang kukuh seperti PatSnap, sebuah syarikat unicorn yang mempunyai lebih 10,000 pelanggan di lebih 40 negara.
PatSnap menggunakan teknologi dikuasakan kecerdasan buatan dan pembelajaran mesin untuk menyisir berbilion set data untuk menghasilkan apa yang dipanggil “kepintaran inovasi” kepada pelanggan perniagaannya. Menurut laman webnya, pelanggannya termasuk orang-orang seperti Walt Disney, Tesla dan Dyson.
MENARIK USAHAWAN DARI LUAR NEGARA
Selama bertahun-tahun, Singapura telah berjaya menarik usahawan asing untuk membuka kedai di sini, termasuk mereka dari negara berbeza yang memutuskan untuk bekerjasama di Republik untuk membina syarikat permulaan mereka dengan EnterpriseSG memainkan peranan sebagai pencari jodoh.
Fairmart Technologies, sebagai contoh, ditubuhkan kurang daripada dua tahun lalu oleh dua lelaki dari Ukraine dan Slovenia.
“Program visa EntrePass membenarkan pengasas bersama saya dan saya berpindah ke sini semasa pandemik dan memulakan syarikat dengan sedikit kekecohan,” kata Ketua Pegawai Eksekutif firma itu Jan Gasparic, yang berasal dari Slovenia.
Dia berkata bahawa dia dan rakan perniagaannya Daniil Moskovtsov, yang berasal dari Ukraine, bertemu di Singapura melalui program inkubasi yang disokong EnterpriseSG, Entrepreneur First.
“Kami memilih Singapura kerana ia mempunyai komuniti yang lebih bertenaga, infrastruktur yang lebih baik dan kerajaan yang menyokong,” kata Encik Gasparic, yang datang ke Singapura dari Hong Kong manakala Encik Moskovtsov berada di New Zealand selama tiga tahun sebelum datang ke Singapura.
SERANTAU ATAU GLOBAL?
Pada acara media awal bulan ini, EnterpriseSG menyatakan bahawa potensi ekonomi Asia terus berkembang, dengan rantau ini berada di landasan untuk menyumbang 50 peratus daripada keluaran dalam negara kasar global dan memacu 40 peratus penggunaan global menjelang 2040.
Sehingga tahun lepas, terdapat 277 unicorn di rantau Asia Pasifik, membentuk lebih separuh daripada jumlah unicorn di dunia.
Sementara itu, Asia Tenggara terus menyediakan kawasan yang subur untuk perniagaan yang ingin memberi perkhidmatan kepada penduduk muda dan celik digitalnya.
Dengan begitu banyak potensi perniagaan di rantau ini, adalah wajar bahawa sesetengah usahawan membuka kedai di Singapura dengan niat sengaja untuk meneroka pasaran ini.
” saya mendapati cabaran yang sama untuk peruncit fizikal di seluruh rantau ini dan kami sangat teruja untuk menyelesaikannya dengan cara yang boleh skala,” kata Encik Gasparic dari Fairmart.
“Kami telah berkembang kepada 150 kedai di Singapura dan kini menjalankan perintis di Malaysia, Indonesia dan Filipina untuk menilai pasaran pengembangan kami. Itu adalah rancangan kami dari awal dan kami meneruskan jalan ini.”
Cik Grace Sai, pengasas bersama permulaan berfokuskan kemampanan, Unravel Carbon, berkata bahawa sesetengah syarikat pemula memilih untuk tidak melakukan skala global.
“Saiz pasaran Asia Tenggara atau Asia sahaja sudah cukup besar untuk mewujudkan syarikat yang memenangi kategori. Jadi bagi sesetengah syarikat, tidak sekali-kali strategi mereka untuk menjadi global,” katanya.
“Mereka mahu menguasai dan berkhidmat di Asia dengan baik kerana semua pengetahuan mengenai nuansa tempatan.”
Encik Chiu dari KPMG berkata bahawa syarikat pemula yang beroperasi secara serantau mungkin memainkan kekuatan mereka, “seperti mempunyai pengetahuan pakar tentang pasaran tempatan dan gelagat pelanggan sekali gus membolehkan perniagaan mereka menjadi lebih setempat dan keupayaan untuk berjaya menyesuaikan perniagaan mereka model berdasarkan pengenalan yang betul bagi jurang pasaran.”
Walaupun pasaran serantau yang menguntungkan, pakar lain mengingatkan agar tidak menggunakan semata-mata pada kemewahan dan pendigitalan yang semakin meningkat di rantau ini untuk jangka panjang.
Encik Ku berkata bahawa peluang pertumbuhan masa depan, seperti Web 3.0 dan bidang teknologi mendalam seperti medtech dan healthtech, cenderung “bersifat tanpa sempadan” dan akan memberikan peluang yang lebih baik untuk syarikat baru untuk berkhidmat kepada pasaran global yang lebih besar.
Dan apabila ekosistem permulaan serantau berkembang, mereka mungkin kehilangan beberapa kelebihan yang dimiliki oleh ekosistem Singapura dan syarikat permulaannya.
Memetik seperti Vietnam dan Indonesia, laporan Bank Dunia tahun lepas menyatakan bahawa negara jiran Singapura “telah mencipta ekosistem permulaan mereka sendiri”, dengan itu meningkatkan persaingan serantau.
“Sebuah syarikat permulaan yang cuba mengembangkan dari Singapura ke pasaran jiran kini akan menemui lebih banyak kesukaran daripada yang mungkin dihadapi pada tahun-tahun lalu,” tambah laporan itu.
Dr Wong mengulangi bahawa apabila ekosistem permulaan jiran matang, lebih banyak dana mungkin mula mengalir ke sana dan bukannya Singapura.
“Lalu mengapa saya, sebagai pengasas, perlu datang ke Singapura untuk memanfaatkan dana modal teroka? Saya boleh pergi terus ke pasaran sasaran,” katanya.
“PERKARA MASA” SEBELUM LEBIH BANYAK PERMULAAN SINGAPURA MENCAPAI MARKAH DI ANTARABANGSA
Di sebalik kejayaan relatif adegan permulaan Singapura, persoalan telah ditimbulkan tentang bilangan kecil syarikat pemula tempatan yang mampu bersaing dengan jenama antarabangsa.
Sesetengah pakar berkata bahawa ia mungkin hanya menunggu masa.
“Fenomena pertumbuhan dalam senario permulaan tempatan berlaku hanya dalam beberapa tahun kebelakangan ini dan lebih banyak masa mungkin diperlukan bagi mereka yang mempunyai cita-cita global untuk mula meneroka lebih jauh, terutamanya ke dalam pasaran yang kurang dikenali,” kata Encik Chiu dari KPMG.
Encik Lim dari XS APAC menambah: “Syarikat seperti (permulaan tempatan) Razer telah wujud selama hampir 20 tahun, dan kami mungkin boleh memanggilnya sebagai jenama global.”
Encik Lim percaya bahawa dengan lebih banyak masa, lebih banyak syarikat permulaan Singapura boleh pergi ke peringkat global.
Orang ramai juga memerlukan masa untuk mendapatkan pengalaman yang diperlukan untuk meningkatkan perniagaan mereka, kata pakar.
“Kami tidak mempunyai sebanyak itu eksekutif berpengalaman yang telah membina dan meningkatkan pasukan global, program global, perkhidmatan global,” kata Cik Sai dari Unravel Carbon, yang mengaitkan ini dengan kemunculan relatif ekosistem permulaan Singapura.
“Jadi, terdapat kekurangan pengalaman yang mendalam untuk membantu syarikat generasi baharu ini melakukan perkara yang sama untuk berkembang secara global dan memberi perkhidmatan kepada berpuluh juta pengguna.”
Oleh itu, sesetengah syarikat menjadi global sejak awal.
“Kami mula menerokai pasaran Eropah, AS dan China pada awal-awal lagi,” kata pengasas dan Ketua Pegawai Eksekutif PatSnap Jeffrey Tiong.
“Kami memberi perkhidmatan kepada pelanggan yang melabur banyak dalam R&D (penyelidikan dan pembangunan), dan AS, Eropah dan China adalah beberapa negara yang mempunyai perbelanjaan R&D yang besar.”
Encik Tiong menambah bahawa untuk menjadi global, syarikat pemula perlu menawarkan penyelesaian inovatif yang menonjol daripada pek. “Jika penyelesaian yang kami tawarkan tidak dibezakan secara khusus, maka sukar untuk bersaing dengan pemain lain di AS, Eropah, Jepun dan China,” katanya.
Bagaimanapun, Encik Ku berkata kadangkala, ke arah global mungkin tidak memerlukan syarikat menawarkan penyelesaian termaju. Memetik contoh Razer dan Secretlab, yang merupakan kedua-dua syarikat persisian permainan, beliau menyatakan bahawa pemula boleh menggunakan pemasaran yang baik untuk menembusi pasaran khusus di seluruh dunia. “Bagi Singapura, sukar bagi kami untuk mencipta kejayaan global arus perdana, contohnya, telefon bimbit. Kami tidak mempunyai pasaran dalam negeri yang besar,” katanya.
CABARAN DALAM MELAKUKAN LANGKAH SETERUSNYA
Sesungguhnya, saiz pasaran Singapura adalah baik dari segi pengguna dan kumpulan bakat yang sering disebut sebagai had intrinsik untuk mengembangkan ekosistem permulaan.
Pakar mengulangi bahawa kumpulan bakat kecil di sini mungkin tidak mencukupi untuk memenuhi keperluan ekosistem yang semakin meningkat.
Profesor Madya Marilyn Ang Uy dari Sekolah Perniagaan Nanyang Universiti Teknologi Nanyang, berkata bahawa mengkompaun isu ini ialah “gaji yang agak tinggi di Singapura berbanding negara jiran”, yang akan menjadikan buruh lebih mahal.
Encik Chiu dari KPMG menambah: “Memandangkan tekanan inflasi yang meningkat, syarikat pemula di Singapura mungkin melihat peningkatan mendadak dalam kos perniagaan mereka.”
Setuju, Encik Chow dari EnterpriseSG bagaimanapun menyatakan bahawa cabaran sedemikian adalah bersifat global, menjadikan pelabur lebih berhemat apabila menggunakan modal.
“Pemula mesti berhati-hati untuk merancang kewangan dan landasan mereka, dan menunjukkan dengan betul ekonomi dan keuntungan perniagaan mereka,” katanya.
“Hanya selepas itu mereka boleh kekal berdaya saing dan memenangi pelabur berhati-hati hari ini.”
Walaupun menghadapi masalah ekonomi global, Dr Wong dari NUS menyatakan bahawa kebanyakan syarikat pemula yang telah berkembang pesat dalam beberapa tahun kebelakangan ini di Singapura adalah mereka yang berada dalam sektor internet, mudah alih, fintech atau digital.
“Sebaliknya, Singapura masih belum dapat mengembangkan kumpulan pemula berteknologi mendalam yang kritikal, dan ini bagi saya cabaran terbesar yang akan dihadapi Singapura dalam memperdalam ekosistem permulaan kami,” katanya.
Beliau memetik bagaimana PatSnap dapat menembusi pasaran China dan AS, “kerana ia tidak seperti ketika mereka keluar, terdapat banyak syarikat permulaan yang serupa seperti mereka di seluruh dunia”.
“Sehingga kami dapat benar-benar merintis penyelesaian kami sendiri, barulah kami dapat pergi ke peringkat global,” kata Dr Wong.
Untuk mengatasi had saiz pasaran Singapura, Encik Ku dari Gobi Partners dan Dr Wong menekankan keperluan untuk memanfaatkan rangkaian dan kerjasama luar negara, serta menarik bakat global dengan pengalaman yang relevan ke Republik.
Sesungguhnya, Kerajaan telah meningkatkan usaha di kedua-dua bidang.
Rangkaian Perikatan Inovasi Global yang bermula dengan kurang daripada lima “nod” pada 2019, kini telah berkembang kepada 17 di seluruh pusat inovasi utama, termasuk dua yang baharu di Abu Dhabi dan Seoul yang diumumkan oleh Encik Gan pada Apresiasi Minggu Inovasi dan Teknologi Singapura 2022 Makan malam awal minggu ini.
Encik Chow berkata: “Program inovasi bersama antarabangsa kami juga membolehkan syarikat tempatan bekerjasama dengan rakan kongsi asing untuk mendapatkan pembiayaan bagi pembangunan bersama dan penyediaan penyelesaian baharu, sebelum meluas ke rantau ini.”
Beliau menggesa usahawan untuk “memiliki keyakinan dan berani menangani pasaran dan cabaran global”. Mereka juga harus “mengambil kesempatan sepenuhnya daripada program yang kami sediakan untuk meluaskan di luar Singapura, dan melakukannya dengan cepat”, tambahnya.. Lagipun, terdapat banyak keraguan semasa Singapura mengambil langkah pertama untuk membina adegan permulaan yang berkembang pesat sedekad lalu.
