Merujuk kepada satu petikan di BBC.Com, laser yang dilabelkan sebagai paling berkuasa di muka bumi ini telah menyinari di Makmal Kebangsaan Lawrence Livermore (LLNL) di California, dalam langkah percubaan yang dilakukan untuk menghantar gelombang kejutan melalui dunia fizik dan seterusnya. Laser yang menyasarkan kapsul bahan api, sebesar biji lada, mencipta suhu dan tekanan yang mencetuskan tindak balas pelakuran iaitu tindak balas yang boleh dikatakan seumpama dengan matahari.
National Ignition Facility (NIF) pernah melakukan eksperimen sedemikian sebelum ini, tetapi kali ini tenaga yang keluar daripada tindak balas, adalah lebih daripada kuasa laser yang digunakan untuk mencetuskannya. Ia merupakan detik penting bagi penyelidik pelakuran dan, sementara reaktor pelakuran masih jauh daripada menghasilkan tenaga elektrik yang boleh kita gunakan, ia menunjukkan bahawa fizik berfungsi.
“Kami telah mengambil langkah tentatif pertama ke arah sumber tenaga bersih yang boleh bergerak ke arah revolusi dunia,” kata Pengarah LLNL Kim Budil. Janji reaktor gabungan yang berfungsi sangat mempesonakan. Ia memerlukan jumlah bahan api yang agak kecil, tidak akan menghasilkan sebarang gas rumah hijau dan akan meninggalkan sangat sedikit sisa radioaktif yang menjadikan reaktor nuklear semasa tidak popular.
Fusion Profusion
Kejayaan di NIF akan mendorong kepada berpuluh-puluh syarikat swasta yang suatu hari nanti berharap untuk membina reaktor gabungan komersial. Satu projek swasta di UK mengharapkan tahun pada tahun 2023 memberi keuntungan yang besar. First Light Fusion, yang berpangkalan di luar Oxford, mempunyai cara baharu untuk mewujudkan keadaan gabungan.
Ia menyalakan cakera aluminium kecil, pada kelajuan sehingga 20km sesaat, pada sasaran yang direka khas yang mengandungi bahan api yang diperlukan untuk pelakuran. Pada hentaman yang sasaran runtuh menghasilkan gelombang tekanan besar yang boleh mencetuskan tindak balas gabungan. Awal tahun ini, dalam masa yang besar untuk syarikat itu, First Light mengesahkan bahawa ia telah mencapai gabungan menggunakan kaedah ini.
Pada tahun 2023 pasukan akan mula bekerja pada Mesin 4, reaktor yang jauh lebih besar, yang diharapkan akan turut memecahkan halangan-halangan dalam gabungan tersebut dengan harapan mampu mendapatkan lebih banyak tenaga daripada apa yang dimasukkan.
First Light sedang berlumba dengan berpuluh-puluh firma lain yang cuba mewujudkan gabungan, tetapi pengasasnya yakin firmanya berada di landasan yang betul. “Saya percaya tahun 2023 akan menjadi tahun kami membuat anjakan strategik yang ketara, daripada apa yang pada asasnya merupakan percubaan yang sangat kompleks dan penting, kepada membuat kemajuan yang sangat nyata ke arah tenaga gabungan komersial,” kata Nick Hawker, pengasas First Light Fusion.
Sementara itu, di AS, satu lagi pengumuman penting dalam dunia gabungan akan datang pada awal 2023. Kerajaan AS akan mengumumkan syarikat swasta mana yang akan menerima pembiayaan $50 juta (£40 juta) untuk membina loji gabungan perintis. Matlamatnya adalah untuk mempunyai reaktor yang berfungsi pada awal 2030-an.
Masa Depan Penerbangan?
Bayangkan sebuah pesawat yang boleh berlepas dan mendarat seperti helikopter, tetapi tanpa bunyi bising, perbelanjaan dan pelepasan. Itulah visi firma membangunkan pesawat yang dipanggil eVTOL (electric vertical take-off and landing vehicle).
Direka untuk perjalanan yang agak singkat dan segelintir penumpang, berpuluh-puluh firma di seluruh dunia mempertaruhkan terdapat pasaran untuk mereka. Mereka berpendapat bahawa pesawat eVTOL boleh mengurangkan kos penerbangan, kerana motor elektrik mereka lebih murah untuk dijalankan dan diselenggara berbanding enjin helikopter.
Selain itu, mereka berpendapat pesawat mereka senyap dan bebas pelepasan. Vertical Aerospace yang berpangkalan di Bristol ialah sebuah firma yang berharap untuk menjadi pemain dalam industri baharu ini. VX4nya berlepas buat kali pertama pada awal tahun ini. Untuk penerbangan pertama ia terjatuh ke tanah dan hanya menghabiskan selama sepuluh minit di udara.
Tetapi kemajuan sebenar akan datang pada 2023 dengan siri penerbangan ujian. Pesawat akan beralih dari berlepas menegak ke penerbangan ke hadapan dan terbang pada ketinggian yang lebih tinggi dan kelajuan yang lebih pantas. Matlamatnya adalah untuk mendapatkan pensijilan VX4 untuk membawa penumpang pada tahun 2025. Vertical Aerospace berlumba dengan banyak pembangun eVTOL lain yang juga sedang menguji pesawat.
Volocopter, yang berpangkalan di Jerman, merancang ujian penerbangan awam model VoloCitynya tahun depan. Ia berharap untuk mendapatkan pesawat itu disahkan pada 2024 dan kemudian melancarkan perkhidmatan di Singapura, Paris dan Rom.
Juga tahun depan, Lilium merancang untuk membina versi pengeluaran pertama eVTOLnya. Berpangkalan di Jerman, Lilium telah menguji lima pesawat prototaip sejak 2017. Daripada menggunakan rotor seperti Vertical Aerospace dan Volocopter, Lilium menggunakan 30 jet elektrik yang boleh dicondongkan serentak untuk berayun antara angkat menegak dan penerbangan ke hadapan. Halangan besar untuk semua projek ini adalah untuk mendapatkan pensijilan daripada pengawal selia penerbangan iaitu proses yang mencabar dan mahal yang boleh mengambil masa bertahun-tahun.
Tiada Lagi Notspot?
Malah di negara kaya, terdapat beberapa kawasan di mana orang ramai mendapati mustahil untuk mendapatkan isyarat kekuatan yang baik untuk telefon bimbit mereka. Tambahkan kepada mereka berbilion-bilion orang di bahagian termiskin dan paling terpencil di planet ini yang tidak mempunyai isyarat sama sekali, dan anda mempunyai pasaran yang besar dan belum diterokai.
AST SpaceMobile yang berpangkalan di Texas mempunyai rancangan untuk menangani jurang itu dalam pasaran telefon mudah alih. Disokong oleh beberapa nama terbesar dalam industri telefon mudah alih, termasuk AT&T dan Vodafone, ia telah membangunkan teknologi yang membolehkan telefon mudah alih menyambung terus ke satelit untuk membuat panggilan atau menggunakan data pada kelajuan 5G.
Ia kini mempunyai satelit ujian di orbit bumi rendah, tetapi pada 2023 ia merancang untuk melancarkan lima lagi satelit. Mereka akan mampu membuat liputan sekejap-sekejap dengan perkhidmatan global berterusan yang tersedia apabila 100 satelit berada dalam kedudukan mungkin pada tahun 2024.
AST tidak akan menjual perkhidmatan terus kepada pelanggan, sebaliknya ia bekerjasama dengan pembekal perkhidmatan telefon, untuk menawarkan liputan satelitnya sebagai pilihan tambahan. Ia akan menjadi cabaran kepada Starlink, perkhidmatan jalur lebar satelit yang dibangunkan oleh Elon Musk. Perkhidmatan itu memerlukan hidangan satelit kecil untuk menyambung ke jalur lebar.
Apakah Starlink Elon Musk?
AST berharap kemudahan untuk menyambung hanya menggunakan telefon, pada harga yang berpatutan, akan menjadi cabutan besar. “Jurang liputan adalah sangat nyata, dan bermasalah. Jadi ini adalah penyelesaian yang sangat menarik dan pasaran yang sangat besar. Dan itulah sebabnya kami mendapat begitu banyak sokongan daripada pengendali rangkaian mudah alih,” kata Scott Wisniewski, dari AST SpaceMobile.
